سرمایهگذاری در بازار بورس و یا بازار ارز و نیازمند پیشبینی قیمتهای آینده و جهت بازار اعم از صعودی یا نزولی میباشد. تحلیلگران تکنیکال بر مبنای سه اصل ذکر شده اعتقاد دارند که کلیه عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام، قیمت طلا و فلزات گران بها، نظیر تحولات بازار سرمایه و یا رخدادهای سیاسی و اجتماعی، در روند تغییرات قیمت آن سهم بازتاب پیدا میکند و آنها قادرند بدون پیگیری وقایع و جریانات پشتپرده بازار نسبت به شناسایی الگوهای رفتاری قیمت از روی نمودار اقدام کنند. در این راستا از مجموعه عوامل اثرگذار به عنوان تغییرات بنیادی اقتصاد بازار یاد میشود که نیروی محرک اصلی در تعیین عرضه و تقاضا بوده و تاثیر آن موجب افزایش یا کاهش قیمت یک سهم خواهد شد.
شما میتواید برای آموزش کامل تحلیل تکنیکال در بورس دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی را در سایت اینوست یار مشاهده و سوالات خود را از کارشناس بورس سایت بپرسید.
لازم به توضیح است که تغییر جهت حرکت یک روند همواره نیازمند تاثیر یک عامل خارجی قوی است که توجه به این امر در تعیین استراتژی معاملاتی ضروری میباشد. بنابراین میتوان گفت که برخلاف تصور برخی از افراد تازهوارد به بازار سرمایه، روند صعودی یا نزولی قیمت سهام هیچگاه بدون دلیل نبوده و هنر یک تحلیلگر تکنیکال، شناسایی به موقع و سنجش پایداری این روندها با مراجعه به نمودار قیمت و استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه است.
از مزایای تحلیل تکنیکال میتوان به قابلیت استفاده از آن در انواع بازارهای سرمایه، همچون تحلیل تکنیکال دلار یا طلا، بدون بهرهمندی از علم تحلیل بنیادی اشاره کرد؛ این در حالیست که ماهیت که نیازمند بررسی حجم وسیع اطلاعات و صورتهای مالی است، امکان به کارگیری آن در بازارهای متنوع را برای یک تحلیلگر بنیادی دشوار میسازد. همچنین دیگر امتیاز مهم تحلیل تکنیکال، کاربرد آن برای بازههای زمانی مختلف از چند روزه تا چند ساله است که میتواند مبنای سرمایهگذاریهای کوتاه مدت یا بلند مدت قرار گیرد.
ابزار تحلیل تکنیکال
نرمافزار تحلیل تکنیکال و دیتای موجود برای انجام تحلیل، دو ابزار کلیدی و لازم در به کارگیری روش تحلیل تکنیکال میباشند. نرمافزار مورد استفاده باید به نحوی انتخاب شود که کلیه قابلیتهای مورد نیاز برای تحلیل را در اختیار کاربر قرار دهد. از جمله انواع متداول این نرمافزارها میتوان به “متا استاک” و “آمی بروکر” اشاره کرد که هر کدام از آنها بر مبنای سلیقه و راحتی کاربر میتوانند در آموزش تحلیل تکنیکال مورد استقاده قرار گیرند.
پس از نصب نرمافزار مربوطه، میبایست نسبت به دریافت مجموعه دادههای مربوط به شرکتهای عضو سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمود که به این منظور میتوان از نرمافزار گت دیتا استفاده کرد. نرمافزار ذکر شده از طریق قابل دانلود میباشد.
انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال
آموزش تکنیکال بورس در ابتدا نیازمند آشنایی با نحوه ترسیم نمودار قیمت با استفاده از دیتای موجود میباشد. این نمودار را میتوان بر اساس روش تحلیل انتخابی و همچنین سلیقه و راحتی تحلیلگر به حالات مختلفی ترسیم کرد که عبارتند از:
نمودار میلهای
این نمودار به صورت یک میله رسم شده و حاوی اطلاعات مربوط به بالاترین و پایینترین قیمت یک سهم میباشد. همچنین خطوط کوچک در سمت راست و چپ میله به ترتیب قیمت بسته شدن و قیمت باز شدن آنرا بیان میکنند که در شکل ذیل قابل مشاهده است.
نمودار خطی
این نمودار به صورت یک منحنی خطی ممتد و بدون گسستگی رسم شده و صرفا حاوی اطلاعات مربوط به قیمت پایانی میباشد. نمونهای از نمودار خطی در شکل ذیل نشان داده شده است.
نمودار شمعی
این نمودار در حال حاضر به عنوان متداولترین نمودار برای تحلیل تکنیکال سهام مورد استفاده قرار دارد که در واقع نسخهای ژاپنی از نمودار میلهای است و به مانند آن، اطلاعات مربوط به بالاترین و پایینترین قیمت و نیز قیمت ابتدایی و پایانی را ارائه میدهد. در ترسیم این نمودار از شکل شمعهای ژاپنی (کندلستیک) استفاده میشود که خطهای بالا و پایین نشانگر محدوده نوسان قیمت سهم طی یک روز بوده و “شادو (سایه)” نام دارند؛ قسمت بدنه کندل نیز فاصله بین قیمت باز شدن و قیمت پایانی را ارائه میدهد به طوری که کندل مثبت حاکی از بیشتر بودن قیمت پایانی نسبت به قیمت بازگشایی است و کندل منفی برای حالت برعکس. نمونهای از شکلهای کندلی و میلهای برای حالتهای مثبت و منفی بازار در تصویر ذیل نشان داده شده است.
همچنین شکل زیر حاوی مثالی روشن و قابل درک از نمودار شمعی است که حاوی چندین کندل برای بیان تغییرات قیمت میباشد:
نمودارهای نقطه ورقم
کاربرد این نمودار در مقایسه با انواع پیشین کمتر بوده و تنها بخش اندکی از تحلیلگیران با طراحی روشهای سودآوری مثل سهالبی، از آن استفاده مینمایند. نمودار مورد نظر حاوی ستونهای مشخص شده با حروف X و O است که به ترتیب افزایش و کاهش قیمت را بیان کرده و از این طریق اخطارهای خرید و فروش را صادر میکنند.
معرفی انواع روند در آموزش تحلیل تکنیکال
یکی از مهمترین مبانی آموزش تکنیکال بورس، آشنایی با روند یا همان جهت حرکت بازار میباشد. روند عبارت است از مجموعه تغییرات صعودی و نزولی قیمت (رالیها و حفرهها) که از آنها در تحلیل بازار بورس استفاده میشود. تلاش برای حرکت در جهت روند یکی از توصیههای عمومی بین فعالین بازار سرمایه میباشد، ولیکن باید توجه داشت که ماهیت بازار هیچگاه به صورت مطلقا صعودی یا نزولی نبوه و همواره از حرکتهایی به صورت زیگزاگ برخوردار است. روندها به صورت کلی به سه دسته تقسیم میشوند:
روند صعودی
به مجموعه متوالی از تغییرات مثبت و منفی قیمت که برآیند آنها به صورت حرکت صعودی باشد، روند صعودی میگویند. مطابق شکل زیر، در این حرکت معمولا هر سقف قیمتی بالاتر از سقف پیشین (اعداد سبز) و هر کف قیمتی نیز بالاتر از کف قیمتی پیش از خود (اعداد قرمز) قرار میگیرد.
روند نزولی
به مجموعه متوالی از تغییرات مثبت و منفی قیمت که برآیند آنها به صورت حرکت نزولی باشد، روند نزولی میگویند. در این حرکت مطابق شکل زیر، هر کف قیمتی پایینتر از کف پیشین (اعداد قرمز) و هر سقف قیمتی نیز پایینتر از سقف پیش از خود (اعداد سبز) قرار میگیرد.
روند خنثی
هر زمان مجموعه تغییرات مثبت و منفی قیمت دارای برآیندی تقریبا برابر صفر بوده و نوسان قیمت صرفا در یک محدوده مشخص انجام شود، روند خنثی شکل میگیرد. در این حالت اصطلاحا میگویند بازار بدون تصمیم است.
سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام در یک تعریف کلی میبایست بر اساس سه رفتار ذکر شده در بازار انجام پذیرد به نحوی که از روند صعودی به عنوان زمان توصیه شده برای خرید، روند نزولی به عنوان زمان توصیه شده برای فروش و روند خنثی به عنوان زمان عدم انجام معامله یاد میگردد. نحوه تشخیص زمان مناسب برای انجام معامله در ادامه آموزش تکنیکال بورس ارائه خواهد شد. در تصاویر زیر، سه نمودار واقعی از روند صعودی، روند نزولی و روند خنثی ارائه گردیده است.
روند نزولی که هر بار کف قیمتی پایینتر از کف پیشین قرار میگیرد.
روند صعودی که هر بار سقف قیمتی بالاتر از سقف پیشین قرار میگیرد.روند خنثی که قیمت در محدوده مشخصی نوسان میکند.
روندها همچنین از لحاظ بازه زمانی به سه دسته تقسیم میگردند:
- روند بلند: روندهایی که بیش از شش ماه به طول انجامند.
- روند متوسط: روندهایی که بین سه هفته تا شش ماه به طول انجامند.
- روند کوتاه: روندهایی که کمتر از سه هفته زمان ببرند.
باید توجه داشت که این روندها میتوانند جزئی از یکدیگر و بعضا در تقابل با هم باشند. به طور مثال ممکن است در مدت زمان برقراری یک روند بلند نزولی، روندهای کوچکتر متوسط یا کوتاه به صورت صعودی نیز همانند شکل زیر مشاهده شود. سرمایهگذاران در بازار بورس نیز از این منظر به سه گروه تقسیم میشوند که در حالتهای “کوتاه مدت”، “میان مدت” و “بلند مدت” به انجام معامله میپردازند.
سطوح مقاومت و حمایت در تحلیل تکنیکال
در تحلیل بازار بورس، به محدوده قیمتی که تمایل به فروش بسیار زیاد بوده و میزان عرضه از جانب سهامداران بیشتر از تقاضا میشود، سطح مقاومت میگویند. از طرفی در حالت برعکس، هرگاه عوامل تاثیرگذار موجب افزایش تمایل به خرید در یک محدوده قیمتی شده و میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، سطح حمایت تشکیل خواهد شد. استراتژی عمده سرمایهگذاران از جمله معاملهگران بازار فارکس یا بورس اوراق بهادار مبتنی بر خرید (Buy) در سطوح حمایت و فروش (Sell) در سطوح مقاومت میباشد. شکل کلی این سطوح و یک چارت واقعی با سطوح مشخص شدهی مقاومت و حمایت در تصاویر زیر قابل مشاهده میباشند.
مجددا خاطر نشان میسازد که روندهای صعودی یا نزولی در یک نمودار با توجه به نحوه قرارگیری سطوح مقاومت و حمایت نسبت به یکدیگر قابل تمایزند به طوری که در روند صعودی، هر سطح مقاومت بالاتر از سطح مقاومت پیشین و در روند نزولی، هر سطح حمایت پایینتر از سطح حمایت پیشین قرار میگیرد.
از موارد قابل توجه در آموزش تحلیل تکنیکال بورس، درک رفتار نمودار بر اساس شکلگیری متناوب سطح مقاومت یا حمایت در همان سطح پیشین خود میباشد. بدین منظور چنانچه یک سطح مقاومت به صورت تکراری در همان سطح قبلی خود ایجاد گردد، میتوان آن را نشانهای از به انتها رسیدن روند صعودی و ورود احتمالی به روند نزولی دانست. همینطور در حالت مشابه، اگر سطوح حمایت مجددا در همان سطح پیشین ایجاد گردند، احتمالا نشانهای از آغاز روند صعودی همانند شکل زیر خواهد بود.
باید توجه داشت که سطوح مقاومت و حمایت قابل تبدیل به یکدیگر نیز میباشند. به عبارت دیگر، در صورتی که قیمت سهم بتواند یک سطح مقاومت یا حمایت را شکسته و به حد کافی از آن عبور کند، ممکن است سطح مقاومت پیشین همانند شکل زیر تبدیل به سهم حمایت جدید گردد و یا بالعکس.
تصویر زیر یک نمودار واقعی از نحوه نفوذ قیمت به یک سطح حمایت و تبدیل آن به سطح مقاومت طی یک روند نزولی را نشان میدهد.
تحلیل تکنیکال سهام باید با توجه به چند نکته مهم حین بررسی سطوح مقاومت و حمایت انجام گیرد:
- اعتبار یک سطح مقاومت یا حمایت وابسته به مدت زمانی است که قیمت در آن محدوده متوقف میگردد به طوری که زمان طولانیتر نشانه اعتبار بیشتر آن سطح است.
- علاوه بر مدت زمان، حجم معاملات انجام شده در محدوده یک سطح مقاومت یا حمایت نیز مهم است. هرچه عبور قیمت از یک سطح با حجم معاملات بیشتری انجام پذیرد، آن سطح اعتبار بیشتری خواهد داشت.
- شکسته شدن یک سطح مقاومت یا حمایت زمانی از اعتبار برخوردار است که نمودار حداقل به میزان 3% از آن عبور نماید. این حداقل در بازار بورس ایران معادل دو روز کاری تعریف شده است.
در تصویر زیر میتوان سهام شرکت مکدونالد را مشاهده کرد که قیمت آن 4 مرتبه در سطحی یکسان با مقاومت مواجه شده است. برای درک بهتر و تشخیص این سطوح میتوان سهمهای تالار بورس تهران را نیز مورد مطالعه قرار داد.
سرمایهگذاری در بازار بورس و یا بازار ارز و نیازمند پیشبینی قیمتهای آینده و جهت بازار اعم از صعودی یا نزولی میباشد. تحلیلگران تکنیکال بر مبنای سه اصل ذکر شده اعتقاد دارند که کلیه عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام، قیمت طلا و فلزات گران بها، نظیر تحولات بازار سرمایه و یا رخدادهای سیاسی و اجتماعی، در روند تغییرات قیمت آن سهم بازتاب پیدا میکند و آنها قادرند بدون پیگیری وقایع و جریانات پشتپرده بازار نسبت به شناسایی الگوهای رفتاری قیمت از روی نمودار اقدام کنند. در این راستا از مجموعه عوامل اثرگذار به عنوان تغییرات بنیادی اقتصاد بازار یاد میشود که نیروی محرک اصلی در تعیین عرضه و تقاضا بوده و تاثیر آن موجب افزایش یا کاهش قیمت یک سهم خواهد شد.
شما میتواید برای آموزش کامل تحلیل تکنیکال در بورس دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی را در سایت اینوست یار مشاهده و سوالات خود را از کارشناس بورس سایت بپرسید.
لازم به توضیح است که تغییر جهت حرکت یک روند همواره نیازمند تاثیر یک عامل خارجی قوی است که توجه به این امر در تعیین استراتژی معاملاتی ضروری میباشد. بنابراین میتوان گفت که برخلاف تصور برخی از افراد تازهوارد به بازار سرمایه، روند صعودی یا نزولی قیمت سهام هیچگاه بدون دلیل نبوده و هنر یک تحلیلگر تکنیکال، شناسایی به موقع و سنجش پایداری این روندها با مراجعه به نمودار قیمت و استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه است.
از مزایای تحلیل تکنیکال میتوان به قابلیت استفاده از آن در انواع بازارهای سرمایه، همچون تحلیل تکنیکال دلار یا طلا، بدون بهرهمندی از علم تحلیل بنیادی اشاره کرد؛ این در حالیست که ماهیت که نیازمند بررسی حجم وسیع اطلاعات و صورتهای مالی است، امکان به کارگیری آن در بازارهای متنوع را برای یک تحلیلگر بنیادی دشوار میسازد. همچنین دیگر امتیاز مهم تحلیل تکنیکال، کاربرد آن برای بازههای زمانی مختلف از چند روزه تا چند ساله است که میتواند مبنای سرمایهگذاریهای کوتاه مدت یا بلند مدت قرار گیرد.
ابزار تحلیل تکنیکال
نرمافزار تحلیل تکنیکال و دیتای موجود برای انجام تحلیل، دو ابزار کلیدی و لازم در به کارگیری روش تحلیل تکنیکال میباشند. نرمافزار مورد استفاده باید به نحوی انتخاب شود که کلیه قابلیتهای مورد نیاز برای تحلیل را در اختیار کاربر قرار دهد. از جمله انواع متداول این نرمافزارها میتوان به “متا استاک” و “آمی بروکر” اشاره کرد که هر کدام از آنها بر مبنای سلیقه و راحتی کاربر میتوانند در آموزش تحلیل تکنیکال مورد استقاده قرار گیرند.
پس از نصب نرمافزار مربوطه، میبایست نسبت به دریافت مجموعه دادههای مربوط به شرکتهای عضو سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمود که به این منظور میتوان از نرمافزار گت دیتا استفاده کرد. نرمافزار ذکر شده از طریق قابل دانلود میباشد.
انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال
آموزش تکنیکال بورس در ابتدا نیازمند آشنایی با نحوه ترسیم نمودار قیمت با استفاده از دیتای موجود میباشد. این نمودار را میتوان بر اساس روش تحلیل انتخابی و همچنین سلیقه و راحتی تحلیلگر به حالات مختلفی ترسیم کرد که عبارتند از:
نمودار میلهای
این نمودار به صورت یک میله رسم شده و حاوی اطلاعات مربوط به بالاترین و پایینترین قیمت یک سهم میباشد. همچنین خطوط کوچک در سمت راست و چپ میله به ترتیب قیمت بسته شدن و قیمت باز شدن آنرا بیان میکنند که در شکل ذیل قابل مشاهده است.
نمودار خطی
این نمودار به صورت یک منحنی خطی ممتد و بدون گسستگی رسم شده و صرفا حاوی اطلاعات مربوط به قیمت پایانی میباشد. نمونهای از نمودار خطی در شکل ذیل نشان داده شده است.
نمودار شمعی
این نمودار در حال حاضر به عنوان متداولترین نمودار برای تحلیل تکنیکال سهام مورد استفاده قرار دارد که در واقع نسخهای ژاپنی از نمودار میلهای است و به مانند آن، اطلاعات مربوط به بالاترین و پایینترین قیمت و نیز قیمت ابتدایی و پایانی را ارائه میدهد. در ترسیم این نمودار از شکل شمعهای ژاپنی (کندلستیک) استفاده میشود که خطهای بالا و پایین نشانگر محدوده نوسان قیمت سهم طی یک روز بوده و “شادو (سایه)” نام دارند؛ قسمت بدنه کندل نیز فاصله بین قیمت باز شدن و قیمت پایانی را ارائه میدهد به طوری که کندل مثبت حاکی از بیشتر بودن قیمت پایانی نسبت به قیمت بازگشایی است و کندل منفی برای حالت برعکس. نمونهای از شکلهای کندلی و میلهای برای حالتهای مثبت و منفی بازار در تصویر ذیل نشان داده شده است.
همچنین شکل زیر حاوی مثالی روشن و قابل درک از نمودار شمعی است که حاوی چندین کندل برای بیان تغییرات قیمت میباشد:
نمودارهای نقطه ورقم
کاربرد این نمودار در مقایسه با انواع پیشین کمتر بوده و تنها بخش اندکی از تحلیلگیران با طراحی روشهای سودآوری مثل سهالبی، از آن استفاده مینمایند. نمودار مورد نظر حاوی ستونهای مشخص شده با حروف X و O است که به ترتیب افزایش و کاهش قیمت را بیان کرده و از این طریق اخطارهای خرید و فروش را صادر میکنند.
معرفی انواع روند در آموزش تحلیل تکنیکال
یکی از مهمترین مبانی آموزش تکنیکال بورس، آشنایی با روند یا همان جهت حرکت بازار میباشد. روند عبارت است از مجموعه تغییرات صعودی و نزولی قیمت (رالیها و حفرهها) که از آنها در تحلیل بازار بورس استفاده میشود. تلاش برای حرکت در جهت روند یکی از توصیههای عمومی بین فعالین بازار سرمایه میباشد، ولیکن باید توجه داشت که ماهیت بازار هیچگاه به صورت مطلقا صعودی یا نزولی نبوه و همواره از حرکتهایی به صورت زیگزاگ برخوردار است. روندها به صورت کلی به سه دسته تقسیم میشوند:
روند صعودی
به مجموعه متوالی از تغییرات مثبت و منفی قیمت که برآیند آنها به صورت حرکت صعودی باشد، روند صعودی میگویند. مطابق شکل زیر، در این حرکت معمولا هر سقف قیمتی بالاتر از سقف پیشین (اعداد سبز) و هر کف قیمتی نیز بالاتر از کف قیمتی پیش از خود (اعداد قرمز) قرار میگیرد.
روند نزولی
به مجموعه متوالی از تغییرات مثبت و منفی قیمت که برآیند آنها به صورت حرکت نزولی باشد، روند نزولی میگویند. در این حرکت مطابق شکل زیر، هر کف قیمتی پایینتر از کف پیشین (اعداد قرمز) و هر سقف قیمتی نیز پایینتر از سقف پیش از خود (اعداد سبز) قرار میگیرد.
روند خنثی
هر زمان مجموعه تغییرات مثبت و منفی قیمت دارای برآیندی تقریبا برابر صفر بوده و نوسان قیمت صرفا در یک محدوده مشخص انجام شود، روند خنثی شکل میگیرد. در این حالت اصطلاحا میگویند بازار بدون تصمیم است.
سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام در یک تعریف کلی میبایست بر اساس سه رفتار ذکر شده در بازار انجام پذیرد به نحوی که از روند صعودی به عنوان زمان توصیه شده برای خرید، روند نزولی به عنوان زمان توصیه شده برای فروش و روند خنثی به عنوان زمان عدم انجام معامله یاد میگردد. نحوه تشخیص زمان مناسب برای انجام معامله در ادامه آموزش تکنیکال بورس ارائه خواهد شد. در تصاویر زیر، سه نمودار واقعی از روند صعودی، روند نزولی و روند خنثی ارائه گردیده است.
روند نزولی که هر بار کف قیمتی پایینتر از کف پیشین قرار میگیرد.
روند صعودی که هر بار سقف قیمتی بالاتر از سقف پیشین قرار میگیرد.روند خنثی که قیمت در محدوده مشخصی نوسان میکند.
روندها همچنین از لحاظ بازه زمانی به سه دسته تقسیم میگردند:
- روند بلند: روندهایی که بیش از شش ماه به طول انجامند.
- روند متوسط: روندهایی که بین سه هفته تا شش ماه به طول انجامند.
- روند کوتاه: روندهایی که کمتر از سه هفته زمان ببرند.
باید توجه داشت که این روندها میتوانند جزئی از یکدیگر و بعضا در تقابل با هم باشند. به طور مثال ممکن است در مدت زمان برقراری یک روند بلند نزولی، روندهای کوچکتر متوسط یا کوتاه به صورت صعودی نیز همانند شکل زیر مشاهده شود. سرمایهگذاران در بازار بورس نیز از این منظر به سه گروه تقسیم میشوند که در حالتهای “کوتاه مدت”، “میان مدت” و “بلند مدت” به انجام معامله میپردازند.
سطوح مقاومت و حمایت در تحلیل تکنیکال
در تحلیل بازار بورس، به محدوده قیمتی که تمایل به فروش بسیار زیاد بوده و میزان عرضه از جانب سهامداران بیشتر از تقاضا میشود، سطح مقاومت میگویند. از طرفی در حالت برعکس، هرگاه عوامل تاثیرگذار موجب افزایش تمایل به خرید در یک محدوده قیمتی شده و میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، سطح حمایت تشکیل خواهد شد. استراتژی عمده سرمایهگذاران از جمله معاملهگران بازار فارکس یا بورس اوراق بهادار مبتنی بر خرید (Buy) در سطوح حمایت و فروش (Sell) در سطوح مقاومت میباشد. شکل کلی این سطوح و یک چارت واقعی با سطوح مشخص شدهی مقاومت و حمایت در تصاویر زیر قابل مشاهده میباشند.
مجددا خاطر نشان میسازد که روندهای صعودی یا نزولی در یک نمودار با توجه به نحوه قرارگیری سطوح مقاومت و حمایت نسبت به یکدیگر قابل تمایزند به طوری که در روند صعودی، هر سطح مقاومت بالاتر از سطح مقاومت پیشین و در روند نزولی، هر سطح حمایت پایینتر از سطح حمایت پیشین قرار میگیرد.
از موارد قابل توجه در آموزش تحلیل تکنیکال بورس، درک رفتار نمودار بر اساس شکلگیری متناوب سطح مقاومت یا حمایت در همان سطح پیشین خود میباشد. بدین منظور چنانچه یک سطح مقاومت به صورت تکراری در همان سطح قبلی خود ایجاد گردد، میتوان آن را نشانهای از به انتها رسیدن روند صعودی و ورود احتمالی به روند نزولی دانست. همینطور در حالت مشابه، اگر سطوح حمایت مجددا در همان سطح پیشین ایجاد گردند، احتمالا نشانهای از آغاز روند صعودی همانند شکل زیر خواهد بود.
باید توجه داشت که سطوح مقاومت و حمایت قابل تبدیل به یکدیگر نیز میباشند. به عبارت دیگر، در صورتی که قیمت سهم بتواند یک سطح مقاومت یا حمایت را شکسته و به حد کافی از آن عبور کند، ممکن است سطح مقاومت پیشین همانند شکل زیر تبدیل به سهم حمایت جدید گردد و یا بالعکس.
تصویر زیر یک نمودار واقعی از نحوه نفوذ قیمت به یک سطح حمایت و تبدیل آن به سطح مقاومت طی یک روند نزولی را نشان میدهد.
تحلیل تکنیکال سهام باید با توجه به چند نکته مهم حین بررسی سطوح مقاومت و حمایت انجام گیرد:
- اعتبار یک سطح مقاومت یا حمایت وابسته به مدت زمانی است که قیمت در آن محدوده متوقف میگردد به طوری که زمان طولانیتر نشانه اعتبار بیشتر آن سطح است.
- علاوه بر مدت زمان، حجم معاملات انجام شده در محدوده یک سطح مقاومت یا حمایت نیز مهم است. هرچه عبور قیمت از یک سطح با حجم معاملات بیشتری انجام پذیرد، آن سطح اعتبار بیشتری خواهد داشت.
- شکسته شدن یک سطح مقاومت یا حمایت زمانی از اعتبار برخوردار است که نمودار حداقل به میزان 3% از آن عبور نماید. این حداقل در بازار بورس ایران معادل دو روز کاری تعریف شده است.
در تصویر زیر میتوان سهام شرکت مکدونالد را مشاهده کرد که قیمت آن 4 مرتبه در سطحی یکسان با مقاومت مواجه شده است. برای درک بهتر و تشخیص این سطوح میتوان سهمهای تالار بورس تهران را نیز مورد مطالعه قرار داد.